Smart Textiles หรือสิ่งทออัจฉริยะ เป็นผลิตภัณฑ์สิ่งทอที่ได้มีการคิดค้นพัฒนาวัสดุที่มีความล้ำยุคทางเทคโนโลยี ซึ่งทำหน้าที่ได้หลากหลายต่างไปจากผลิตภัณฑ์สิ่งทอที่ในอดีตที่เป็นแค่เส้นด้าย ไหม หรือใยสังเคราะห์ ที่มีฟังชั่นแค่เพื่อใช้นุ่งห่มร่างกาย กันลมหนาว สร้างความอบอุ่น แต่ Smart Textiles ที่เรากำลังพูดถึงเป็นอะไรมากกว่านั้น

หากย้อนไปในปี 1980 มนุษย์ได้เริ่มใช้เทคโนโลยีในการนำอุปกรณ์แสดงผลแสง สี เข้ากับเสื้อผ้า และเริ่มพัฒนาต่อยอดด้วยการเอาวัสดุอิเลคทรอนิกส์ หรือสายใยแก้วนำแสง ตัดเย็บใส่เข้าไปในเสื้อผ้า เพื่อให้ส่งแสงหรือลวดลายออกมา แต่ส่วนใหญ่ก็ยังคงใช้เพื่อการแสดงหรือแฟชั่นโชว์ในขบวนพาเหรดเท่านั้น

แต่ในขณะเดียวกันก็มีนักประดิษฐ์ที่มองเห็นถึงเทคโนโลยีที่สามารถจะต่อยอดวัสดุสิ่งทอเพื่อเป็นสื่อส่งกระแสไฟฟ้าได้ เช่น สหรัฐรัฐอเมริกาและในกลุ่มเครือยุโรปโดยเฉพาะเยอรมัน

Smart Textiles ได้เริ่มเข้ามาสู่ตลาดเชิงพาณิชย์ของโลกจริงจัง เมื่อประมาณกลางทศวรรษ 1990 โดยได้มีการผสมผสานเทคโนโลยีการตรวจวัด (Sensor) และการสื่อสาร ทำให้สามารถใช้เสื้อผ้าเป็นเครื่องมือในการตรวจวัดสภาพร่างกายหรือช่วยการสื่อสารทางกายภาพได้

.

.

.

บริษัท Teijin Frontier Co., Ltd. ได้พัฒนา Synesthesia Wear 5 ซึ่งเป็นเสื้อแจ็คเก็ตที่ให้ประสบการณ์ความเป็นจริงเสมือน (Virtual-reality) เสื้อดังกล่าวจะทำให้ผู้สวมใส่ได้รับรู้การสัมผัสเสมือนจริง โดยติดตามจากการเคลื่อนไหวของผู้ใช้ และโมดูลที่เชื่อมต่อจะสั่นในรูปแบบต่างๆ โดยขึ้นอยู่กับวิธีที่ผู้ใช้โต้ตอบกับสิ่งต่างๆ ในโลกเสมือนจริงที่มองเห็น เพิ่มความสมจริงอีกขั้น ข้อดีของเสื้อแจ็คเก็ตนี้ คือ ไม่ต้องใช้การเชื่อมต่อแบบปลั๊กอิน และไม่มีสายไฟระโยงระยาง เพื่อเชื่อมระบบเหมือนที่เราเคยเคยเห็นทั่วไป แต่ผลิตขึ้นจากผ้าที่ออกแบบมาเป็นพิเศษซึ่ง สามารถนำไฟฟ้าและสัญญาณสื่อสารได้ผ่านเส้นใยที่ถักทอมาเป็นพิเศษ

.

บริษัท Nisshinbo Textile ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของ Nisshinbo Holdings กำลังพัฒนาเข็มขัดคาดท้องสำหรับหญิงตั้งครรภ์แบบอัจฉริยะ (Smart Pregnancy Belt) ที่สามารถคาดการณ์ล่วงหน้าได้ 2-3 วันเมื่อผู้สวมใส่มีแนวโน้มที่จะเข้าสู่ภาวะที่จะต้องคลอดบุตร โดยการตรวจสอบการเต้นของหัวใจของทารกด้วยไมโครโฟนขนาดเล็กที่ติดอยู่กับเข็มขัด

.

.

.

อีกบริษัทหนึ่งคือบริษัท Toyobo ได้พัฒนาฟิล์มเหนี่ยวนำไฟฟ้าที่ยืดหยุ่นได้ส้าหรับเสื้อผ้าอัจฉริยะ ภายใต้แบรนด์ Cocomi แผ่นฟิลม์ดังกล่าวเป็นวัสดุนำไฟฟ้าที่มีความบางเพียง 0.3 มม. และมีความยืดหยุ่นสูงจึงมีความสามารถในการติดตามการเคลื่อนไหวของร่างกายได้ดี โดยเป็นสื่อนำกระแสไฟฟ้าผ่านไปยังอุปกรณ์อิเลคทรอนิกผ่านวัสดุที่มีลักษณะเหมือนแป้งซึ่งบีบอัดลงบนเนื้อผ้า

และเมื่อนำไปใช้ร่วมกับ "เทคโนโลยี การวัดทางจิตวิทยาและสรีรวิทยา" ที่พัฒนาขึ้นโดยบริษัทฯของตนเอง จะทำให้สามารถรวบรวมข้อมูลทางกายภาพของผู้สวมใส่ ซึ่งนำไปใช้ประโยชน์เช่น การตรวจจับ อาการง่วงนอนของผู้ขับขี่ยานพาหนะ หรือ เพื่อใช้ในการฝึกฝนจิตใจ (Mental training)

นอกจากนั้น บริษัทยังต่อยอดไปผลิตเป็นอุปกรณ์สวมใส่สำหรับสัตว์เลี้ยงในบ้านและฟาร์ม เพื่อเก็บข้อมูลที่รวบรวมได้จาก Cocomi จะช่วยให้สามารถเข้าใจสภาวะร่างกายรวมถึงจิตใจของสัตว์ ซึ่งเป็นประโยชน์ในการดูแลสุขภาพของ สัตว์เลี้ยงได้ โดยได้มีการใช้แล้วในการตรวจวัดการเต้นของหัวใจของม้าแข่ง และใช้เป็นเสื้อคลุมสำหรับวัวนมที่มักจะรู้สึกเครียดหากร้อนเกินไป เสื้อคลุมนี้ จะวัดอุณหภูมิร่างกายของวัวและมีระบบปรับอุณหภูมิอัตโนมัติโดยใช้หลักการ Radi-Cool (Radiative Cooling) 6

.

.

.

ปิดท้ายกันด้วย SPHELAR Textiles ซึ่งเป็นสินค้าสิ่งทอพลังงานแสงอาทิตย์พัฒนาโดยบริษัท SPHELAR POWER 7 โดยใช้ หลักการโฟโตโวตาอิก (Photovoltaic) 8 ซึ่งเชื่อมต่อโซลาร์เซลล์ทรงกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.2 มม.เข้ากับ เส้นด้ายเหนี่ยวนำไฟฟ้าและทอลงบนแผ่นผ้า มีความบางและยืดหยุ่นได้มีคุณสมบัติกันน้ำได้ สิ่งทอดังกล่าวได้ถูกนำไปใช้ในผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น กระเป๋าเป้ หรือผ้าหลังคาเต็นท์ที่สามารถสร้างพลังงานไฟฟ้าได้

อาจกล่าวได้ว่า Smart textiles ได้เปิดศักราชใหม่ให้กับอุตสาหกรรมสิ่งทอ และมีความเป็นไปได้ที่จะเปลี่ยน แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับสินค้าสิ่งทอซึ่งเดิมใช้ประโยชน์ในการสวมใส่ปกปิดร่างกาย วิวัฒไปเป็นสิ่งที่ช่วยดูแลสุขภาพและความปลอดภัยของผู้สวมใส่ รวมทั้งยกระดับคุณภาพชีวิต Smart textiles จะยังคงมีการคิดค้นพัฒนาเทคโนโลยีต่อไปในตลาดที่ต่างก็แข่งขันกันอย่างต่อเนื่อง ในอนาคตเราอาจจะได้เห็นเทคโนโลยีสิ่งทอนี้มาอยู่ในชีวิตประจำวันของเรา ที่อาจจะกลายเป็นเรื่องปกติ ดังเช่นหลายเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นในตอนนี้ แต่เป็นเรื่องไม่คาดฝันในอดีตก็เป็นได้

.

.

ผลิตภัณฑ์ที่กำลังพัฒนาโดยใช้เทคโนโลยี Smart textiles

- เสื้อผ้า ชุดกีฬา ชุดนอน ฯลฯ ซึ่งสามารถติดตามสภาพร่างกายประจ้าวัน เพื่อประโยชน์ในการดูแล สุขภาพ แจ้งเตือนความผิดปกติของร่างกาย หรือยกระดับคุณภาพการนอนหลับ ฯลฯ

- เสื้อผ้าสำหรับผู้สูงวัย โดยผู้ดูแลสามารถติดตามข้อมูลสภาพร่างกายได้จากสถานที่อื่นที่ห่างออกไป ช่วย แจ้งเตือนหากผู้สูงวัยหกล้ม เป็นต้น

- เสื้อกีฬาสำหรับนักกีฬาอาชีพ ซึ่งช่วยในการเทรนนิ่งและดูแลสภาพความพร้อมของร่างกาย

- เสื้อผ้าสำหรับคนงานก่อสร้าง หรือโรงงานซึ่งมีสภาพแวดล้อมการท้างานที่อันตราย โดยช่วยเตือนหากสภาพ ร่างกายอยู่ในภาวะไม่พึงประสงค์ เหน็ดเหนื่อย หรือรู้สึกกดดัน ซึ่งช่วยป้องกันการเกิดอุบัติเหตุได้

- เสื้อผ้าหรืออุปกรณ์สวมใส่สำหรับการเล่นเกมส์คอมพิวเตอร์ โดยเฉพาะที่เป็นเกมส์ประเภทเสมือนจริง Virtual Reality หรือ Augmented Reality12

- การนำ Big Data มาผสมผสานพัฒนาร่วมกับเทคโนโลยีในระดับที่สูงขึ้น จะเปิดโอกาสความเป็นไปได้สำหรับผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ที่ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคในยุคปัจจุบัน

 .