โลกเราเต็มไปด้วย "ขยะ" ซึ่งหลีกเลี่ยงไม่ได้เลย เพราะขยะอยู่ในทุก Supply Chain ฝังอยู่ใน Cycle ของทุกภาคธุรกิจหรืออุตสาหกรรมแต่ละประเภท รวมไปถึงพฤติกรรมการอุปโภคบริโภคของมนุษย์ทุกคน

จากข้อมูลกรมควบคุมมลพิษ (ปี 2565) ประเทศไทยมีปริมาณขยะมูลในปี พ.ศ.2564 มีปริมาณ 24.98 ล้านตัน ลดลงเล็กน้อยจากปีก่อนหน้า เพราะสาเหตุช่วงนั้นที่มีการแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 อย่างไรก็ตาม เมื่อกลับสู่สภาวะปกติ ปริมาณขยะก็ยังคงมีและเพิ่มขึ้นในแต่ละวันเช่นเดิม ซึ่งต้นเหตุก็คือ "มนุษย์" นี่เอง โดยคน ๆ หนึ่งสร้างปริมาณขยะเฉลี่ย 1-1.5 กก./คน/วัน

ปัจจุบันมีหลาย ๆ ธุรกิจที่ดำเนินกิจการภายใต้กรอบแนวคิด ESG คือ Environmental (สิ่งแวดล้อม) Social (สังคม) และ Governance (ธรรมาภิบาล) กันมากขึ้นในหลาย ๆ องค์กร โดยเฉพาะในด้านสิ่งแวดล้อม การกำจัดขยะ นำมารีไซเคิล เพื่อสร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้น้อยที่สุด

แต่ถ้าย้อนกลับไปกว่า 20 ปี มีธุรกิจหนึ่งที่ดำเนินกิจการภายใต้หลักคิด ESG มาตั้งแต่แรกเริ่มแล้ว เป็นธุรกิจที่กล้าบอกได้เลยว่า กำเนิดจากขยะ.. อยู่กับขยะ.. และเติบโตเพราะขยะ จนถึงทุกวันนี้ แน่นอนเรากำลังเอ่ยถึง "วงษ์พาณิชย์"

ขยะที่ไร้ค่า.. ในสายตาหลาย ๆ คน แต่มันคือ "เงินตรา" และ "ทองคำ" ของ ดร.สมไทย วงษ์เจริญ เจ้าของ "วงษ์พาณิชย์"

หลักการทำธุรกิจและแนวคิดของ ดร.สมไทย ใช้ได้ดี ซึ่ง Smart SME คิดว่ามีประโยชน์สำหรับผู้ประกอบการธุรกิจหลาย ๆ คนในยุคนี้ ที่กำลังถึงทางตัน หมดไอเดีย ไม่รู้จะ R&D สินค้าและบริการไปต่ออย่างไร ท่ามกลางสภาพเศรษฐกิจ คู่แข่งขันที่สูง และพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนอยู่ตลอดเวลา อย่างไรก็ดี การพยายามมองหาความแตกต่าง พร้อมกับดึงเอาจุดแข็งของธุรกิจคุณนำมาต่อยอดสร้างจุดขายนั้น เชื่อว่า ต้องมีและสามารถทำได้กันทุกคน

เช่นเดียวกับ "วงษ์พาณิชย์" ที่เห็นโอกาส ทำในสิ่งที่หลายคนยังไม่เคยทำ มองเห็นมูลค่าของขยะ ที่หลายคนรังเกียจและมองข้าม โดยเริ่มต้นทำด้วยตัวเอง ศึกษาประเภทของขยะ ที่นำเอาไปขายได้ รีไซเคิลได้ ราคาเท่าไหร่ นำไปขายให้กับใคร ต้นทุนการขนส่ง การแปรสภาพขยะเท่าไหร่ กระบวนการทำให้ง่ายต่อการนำไปขายทำอย่างไร

เราสามารถเปรียบเปรย "วงษ์พาณิชย์" คือ ICON ของธุรกิจรับซื้อขยะรีไซเคิล ก็ว่าได้ เพราะ ดร.สมไทย วงษ์เจริญ ได้สร้างแบรนด์และคร่ำหวอดในแวดวงธุรกิจรีไซเคิลมายาวนานกว่า 50 ปี เรียกได้ว่า คือ ผู้นำและผู้มาก่อนกาลที่ริเริ่มธุรกิจขยะรีไซเคิลและทำอย่างจริงจังเป็นรายแรก ๆ ในประเทศไทย

โดย Motto หรือประโยคเด็ด ที่ ดร.สมไทย เคยกล่าวไว้ในสื่อต่าง ๆ หากหลายคนที่อยู่ในแวดวงธุรกิจนี้และยังจำกันได้ ซึ่งยังคงใช้ได้ดีในปัจจุบัน คือ

“โลกนี้ไม่มีขยะ แต่เป็นแค่ทรัพยากรที่ไว้ผิดที่ ถ้าไว้ถูกที่ถูกทาง มีการคัดแยกที่ถูกต้อง ส่งตรงไปยังโรงงานอุตสาหกรรมรีไซเคิลได้สำเร็จ มันก็ไม่ใช่ขยะอีกต่อไป”

"วงษ์พาณิชย์" อาณาจักรขยะรีไซเคิล ขุมทรัพย์ที่ไม่มีวันหมด

ปัจจุบัน บริษัท วงษ์พาณิชย์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด หรือ "วงษ์พาณิชย์" มีสาขาทั่วประเทศกว่า 1,600 สาขา ยังไม่นับรวมแฟรนไชส์ที่เป็นพาร์ทเนอร์อีกจำนวนมากมายหลายสาขา และยังขยายไปอีกหลายประเทศ เช่น สปป.ลาว, มาเลเซีย, ญี่ปุ่น และ สหรัฐอเมริกา อีกด้วย

ทั้งนี้ ย้อนไปกว่า 20 ปีที่แล้ว "วงษ์พาณิชย์" เป็นเพียงธุรกิจร้านรับซื้อของเก่าโดยทั่วไป แต่ด้วยวิสัยทัศน์ของ ดร.สมไทย วงษ์เจริญ ที่ไม่หยุดแค่นั้น แต่ต้องการเนรมิตร้านรับซื้อของเก่า ขยะทั่วไป ให้เป็นอุตสาหกรรมคัดแยกและรีไซเคิลขยะอย่างครบวงจร จึงศึกษาและเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนคัดแยกขยะรีไซเคิลอย่างรู้ลึกรู้จริง โดยธุรกิจจึงค่อย ๆ เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกปี

ผลประกอบการของบริษัท วงษ์พาณิชย์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด

• ปี 2563 รายได้รวม 140 ล้านบาท กำไรสุทธิ 2.9 ล้านบาท
• ปี 2564 รายได้รวม 377 ล้านบาท กำไรสุทธิ 17 ล้านบาท
• ปี 2565 รายได้รวม 472 ล้านบาท กำไรสุทธิ 18 ล้านบาท

(*หมายเหตุ ผลประกอบการของบริษัท ไม่รวมบริษัทอื่น ๆ ที่ได้รับแฟรนไชส์จากวงษ์พาณิชย์ ไปดำเนินธุรกิจ) (อ้างอิง : กรมพัฒนาธุรกิจการค้า)

ปัจจัยที่ทำให้ "วงษ์พาณิชย์" เติบโตขึ้นทุกปี ไม่ใช่ยอดขายที่ทำให้ธุรกิจเติบโต แต่เพราะปริมมาณขยะ และความต้องการ ‘รีไซเคิล’ ที่มีมากขึ้น กล่าวคือ หนึ่งในปัจจัยที่ทำให้รายได้ของวงษ์พาณิชย์เติบโตก็คือ ความต้องการขยะรีไซเคิล ในอุตสาหกรรมการผลิตแต่ละประภทในปัจจุบัน ซึ่งมีความต้องการขยะรีไซเคิลเพื่อเอามาทำสินค้าต่าง ๆ มีมากขึ้นเรื่อย ๆ เช่น ในประเทศจีน มีการทำผ้าห่มกับเสื้อกันหนาว ที่มาจากขยะที่เป็นขวดพลาสติก PET ที่ถูกนำมาแปรสภาพเป็นเส้นใยสังเคราะห์

นอกจากนี้ ยังมีมาตรการจากสหภาพยุโรป ที่บังคับให้ผู้ผลิตกลุ่มอุตสาหกรรมสิ่งทอ เส้นใย ผลิตภัณฑ์พลาสติกต่าง ๆ จำเป็นต้องมีส่วนผสมของพลาสติกรีไซเคิล 30% ในปี 2020 ทำให้ผู้ประกอบการอุตสาหกรรมทั่วโลก มีความต้องการใช้พลาสติกรีไซเคิลเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก

ปัจจุบัน "วงษ์พาณิชย์" นอกจากในภาคของการดำเนินธุรกิจขยะรีไซเคิลที่ได้มาตรฐานเป็นอันดับต้น ๆ ของประเทศไทย และเป็นที่ยอมรับในระดับสากลแล้วนั้น โดย "วงษ์พาณิชย์" ยังคงดำเนินธุรกิจภายใต้กรอบแนวคิด ESG อย่างต่อเนื่อง

ยกตัวอย่างเช่น มีการจัดหลักสูตรการอบรมคัดแยกขยะเชิงธุรกิจสำหรับนักศึกษา ผู้สนใจ และผู้ประกอบการธุรกิจที่สนใจ โดยร่วมมือกับสถาบันรีไซเคิลแห่งอาเซียน, สถาบันการศึกษา ตลอดจนภาคีอีกหลายองค์กร วัตถุประสงค์เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับการคัดแยกขยะเพื่อป้อนสู่โรงงานหรือแหล่งรับซื้อเข้าสู่กระบวนการรีไซเคิลอย่างถูกต้องและได้มาตรฐาน สอนโดย ดร.สมไทย วงษ์เจริญ โดยปัจจุบันมีนักเรียนที่เข้าร่วมการกว่า 100 รุ่น

"วงษ์พาณิชย์" ถือเป็นต้นแบบธุรกิจขยะรีไซเคิล ที่ดำเนินกิจการมาอย่างยาวนาน ภายใต้วิสัยทัศน์ที่กว้างไกลและมองเห็นโอกาสของผู้บริหารองค์กร

สิ่งที่ได้ศึกษาจาก ดร.สมไทย วงษ์เจริญ อาจสรุปได้ว่า เงินทองมีอยู่ทุกที่ แค่รู้จักแสวงหา คิดให้แตกต่าง พลิกแพลง ศึกษาและลงมือทำให้แตกฉานถ่องแท้ หากคุณทำก่อนรวยก่อน เริ่มก่อนย่อมได้เปรียบ ซึ่งหากไม่หยุดพัฒนาตัวเอง รวมถึงตัวสินค้าและบริการ จะยิ่งส่งผลทำให้แบรนด์เป็นที่ยอมรับ สร้างรากฐานธุรกิจอย่างมั่นคง ทำให้ คุณ คือตัวจริง ! ในแวดวงธุรกิจนั้นและมั่นคงอยู่ได้ในระยะยาว