กฎไตรลักษณ์ในพระพุทธศาสนาชี้ให้เห็นความเป็นจริงในโลกนี้ อันประกอบไปด้วย อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ซึ่งหมายถึง ความไม่แน่นอน ความทนอยู่ไม่ได้ และความไม่ใช่ตัวตน ซึ่งหากจะทำความเข้าใจในแบบทางโลก ก็รวมความง่ายๆ ว่า ทุกสิ่งทุกอย่างในโลกนี้มีความเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ

ขึ้นต้นด้วยหลักธรรมะ เพราะอยากจะชี้ให้เห็นว่า ในการดำเนินชีวิต ในการดำเนินธุรกิจ และการกระทำอะไรก็ตามนั้น ต้องทราบว่า ไม่มีอะไรหยุดนิ่ง วิธีการเดิมๆ ที่เราเคยใช้ได้ผลในครั้งก่อนๆ ก็ไม่ได้หมายความว่าจะต้องได้ผลในครั้งนี้และครั้งต่อๆ ไป เพราะเรื่องที่ผ่านมาในอดีตนั้น อาจจะเกิดขึ้นอีกหรือไม่เกิดขึ้นอีกก็ได้ ไม่มีอะไรแน่นอน

กลยุทธ์เดิมใช้ไม่ได้ทุกครั้ง

การทำธุรกิจก็เช่นเดียวกัน กลยุทธ์แบบเดิมที่เคยประสบผลสำเร็จเป็นอย่างดี หากไม่มีการปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลานั้น ก็อาจจะเป็นกลยุทธ์ที่ใช้ไม่ได้อีกต่อไป ผู้ประกอบการ SME ลองสังเกตดูเรื่องใกล้ตัวก็อาจจะเห็นได้ไม่ยาก

เช่น ทำเลทองในการขายสินค้าที่เคยประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี เวลาที่ผ่านไป หากไม่มีการขยับขยาย เพิ่มเติมหน้าร้านใหม่ อาจจะขายสินค้าได้น้อยลงก็เป็นไปได้ หรือในทางกลับกัน ทำเลที่ก่อนหน้านี้ ขายสินค้าได้ไม่มากนัก เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม เช่น มีอาคารที่ทำงานใหม่มาสร้างใกล้ๆ ก็อาจจะทำให้ทำเลที่เงียบเหงาอยู่เดิมนั้น กลายเป็นทำเลที่คึกคัก สามารถขายสินค้าได้มากขึ้นก็เป็นไปได้ ผู้ประกอบการที่จะประสบความสำเร็จจึงต้องเป็นผู้ที่ไม่หยุดนิ่ง มีการปรับตัวให้สามารถรับกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา

ธุรกิจเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสภาพแวดล้อมของการประกอบธุรกิจนั้น มีมากมายหลายอย่าง ทั้งที่เห็นได้ชัด และกว่าจะเห็นชัดก็เปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงแล้ว ในโลกทุกวันนี้ เป็นโลกที่แคบลงด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ ที่รวมๆ เรียกว่า digital technology อันหมายถึง โลกที่มีการติดต่อเชื่อมโยงเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลกันด้วยวิธีการที่ใช้เครือข่าย electronic ทั้งที่มีสายและไม่มีสาย โดยการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนข้อมูลนั้น ทำได้ง่ายมาก และด้วยต้นทุนที่ต่ำลงมาก

ข้อมูลที่มีการแลกเปลี่ยนกันนั้น ก็เป็นหลากหลายลักษณะ ทั้งข้อมูลที่เป็นตัวหนังสือให้อ่าน ข้อมูลที่เป็นเสียง ข้อมูลที่เป็นภาพทั้งภาพนิ่งและภาพเคลื่อนไหว ข้อมูลที่เป็นรูป graphic และอาจจะมีข้อมูลในรูปแบบอื่นอีกมากมาย

ผู้ประกอบการทุกคนในยุคนี้ ล้วนแต่มีประสบการณ์ในการใช้งาน digital technology ในชีวิตประจำวันกันมาแล้วทั้งสิ้น แต่อาจจะไม่ใช่ทุกคนที่ใช้เทคโนโลยีดังกล่าวเพื่อประโยชน์ในการทำมาหากิน ซึ่งใครก็ตามที่ยังไม่ได้ใช้ ก็จำเป็นต้องศึกษาทำความเข้าใจถึงการใช้งานเพื่อการทำธุรกิจ และการศึกษานั้น ก็ทำได้ง่ายด้วยการใช้ digital technology นั้นอีกนั่นเอง พื้นฐานที่สุดก็สามารถหาความรู้จากการท่อง internet นั่นเอง

ดิจิทัลเทคโนโลยีกับธุรกิจ

Digital technology นั้น จึงถือได้ว่าเป็นนวัตกรรมที่ผู้ประกอบธุรกิจไม่สามารถละเลยได้ในปัจจุบัน และไม่ได้หมายความเพียงการค้าขาย online เท่านั้น แต่ยังรวมความไปจนถึงการใช้เทคโนโลยีดังกล่าวเพื่อแสวงหาความได้เปรียบในการแข่งขัน อย่างน้อยที่สุด การใช้ search engine อย่าง google เพื่อค้นหาข้อมูลความรู้ ซึ่งสามารถทำได้อย่างง่ายดายและรวดเร็ว อาจจะนับได้ว่าเป็นนวัตกรรมแรกที่ผู้ทำมาค้าขายในยุคปัจจุบันต้องใช้ประโยชน์เป็นพื้นฐานเพื่อไม่ให้ตกข่าวตกยุคไป

นวัตกรรมข้อมูลเรื่องสำคัญของธุรกิจ

นวัตกรรมที่เป็นไปเพื่อประโยชน์ในการทำมาค้าขายก็มีอีกเป็นจำนวนมาก สำหรับผู้ที่ประกอบธุรกิจด้วยการมีเครื่องจักรผลิตสินค้า ไม่ว่าจะเป็นระดับครัวเรือน (SME) ไปจนถึงขนาดใหญ่นั้น การเก็บข้อมูลการผลิตสินค้า เพื่อนำมาวิเคราะห์ประสิทธิภาพในการผลิต อันหมายถึง การเปรียบเทียบระหว่างผลผลิตที่เกิดขึ้น กับต้นทุนในการผลิตทั้งหมด หากสามารถลดต้นทุนการผลิตลงได้ และในขณะเดียวกัน ก็เพิ่มคุณภาพและปริมาณของสินค้าที่ผลิตได้ ย่อมหมายความว่า ผู้ประกอบการก็จะสามารถเพิ่มความสามารถในการแข่งขันได้แล้ว

พ่อค้าแม่ค้า online จำนวนไม่น้อยที่ทุกวันก็จะสาละวนอยู่กับการ pack สินค้าเพื่อส่งลูกค้า โดยอาศัยบริการของ logistic supplier หลากหลายที่ให้บริการในปัจจุบัน ในแต่ละวันที่ค้าขาย online นั้น ก็อาจจะจดบันทึก (หรือไม่จดบันทึกเลยด้วยซ้ำไป) ในสมุดบันทึกของตนเอง

หากจะเปลี่ยนวิธีการจดบันทึกในสมุดบันทึก (หรือเริ่มจดบันทึก ในกรณีที่ไม่เคยจดบันทึกเลย) มาเป็นการบันทึกลงใน worksheet ที่อยู่ในคอมพิวเตอร์ อย่างเช่น excel เป็นต้น ก็จะสามารถนำข้อมูลเหล่านั้น มาวิเคราะห์การขาย คิดต้นทุน กำไร ตลอดจนควบคุมสินค้าคงคลัง และทราบประวัติการสั่งซื้อ (การซื้อซ้ำ) ของลูกค้าแต่ละคน

ซึ่งข้อมูลเหล่านี้ จะนำไปสู่การวางแผนทางการตลาด การส่งเสริมการขาย ตลอดจนวิเคราะห์ความนิยมชมชอบในสินค้าแต่ละประเภท แต่ละรายการ ที่พ่อค้าแม่ค้า online นำเสนอนั้น ได้อย่างเป็นระบบและทันท่วงทีอยู่ตลอดเวลา

การวิเคราะห์ข้อมูลเรื่องจำเป็นของธุรกิจ

เราอาจจะได้ยินคำว่า big data, data analytics, data science และคำอื่นอีกมากมายในยุคปัจจุบัน ซึ่งล้วนแล้วเป็นคำที่ไม่ง่ายนักต่อการทำความเข้าใจของเราๆ ท่านๆ แต่การเริ่มต้นด้วยการทำสิ่งง่ายที่ใกล้ตัวอย่างที่ได้ชี้ให้เห็นก่อนหน้านั้น ถือได้ว่าเป็นการเตรียมความพร้อมในการนำไปสู่การใช้นวัตกรรมที่มีความซับซ้อนมากขึ้น กล่าวอีกนัยหนึ่ง การทำความเข้าใจต่อนวัตกรรมใหม่นั้น เป็นสิ่งที่ควรจะทำอยู่ตลอดเวลา แต่การอ่านให้เข้าใจ การฟังคนอื่นเล่าให้เข้าใจ หรือจะเป็นวิธีการใดในการหาความรู้ก็ตาม หากไม่ลงมือหาประสบการณ์จากสิ่งใกล้ตัวที่ง่ายๆ เล็กๆ ก่อน คิดแต่จะประยุกต์นวัตกรรมใหม่มาใช้ทันทีเลยนั้น

ถึงแม้จะมีบางคนที่ประสบความสำเร็จในการทำเช่นนั้น แต่ก็มีคนจำนวนมากกว่าที่ล้มเหลว การเริ่มต้นด้วยสิ่งใกล้ตัวก่อน แล้วทำความเข้าใจ และขยายขอบเขตการใช้นวัตกรรมที่สูงขึ้นไปเรื่อยๆ นั้น น่าจะเป็นหนทางที่มีความเสี่ยงน้อยกว่า และใช้ต้นทุนที่ต่ำกว่าในการเข้าถึงนวัตกรรมต่างๆ ที่มีอยู่ในโลกนี้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อการทำมาหากินของเรา

ดร.สันติ กีระนันทน์ เคยดำรงตำแหน่งรองผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย มีส่วนผลักดันมาตรการสำคัญ มากมาย ริเริ่มนำเทคโนโลยีสมัยใหม่ อย่าง blockchain มาใช้ ก่อนมาดำรงตำแหน่งผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงอุตสาหกรรม เป็นนักคิดนักเขียนที่มีผลงานเผยแพร่ในสื่อต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ทุ่มเทความสนใจและกำลังในการพัฒนาตลาดทุน การพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ