เวเนซุเอลากลายเป็นหนึ่งประเทศที่ล้มเหลวทางเศรษฐกิจ เมื่อรัฐบาลที่เข้ามาบริหารประเทศมีการดำเนินนโยบายที่ผิดพลาดมาตั้งแต่เริ่มแรกด้วยการใช้ “ประชานิยม” จนปัญหาสะสมมาเรื่อยๆ ไม่เป็นไปตามเป้าหมายที่วาดฝันเอาไว้ จนในที่สุดผลกระทบก็ตกมาอยู่กับประชาชนที่ต้องรับกรรมไปตามๆ กัน

ในช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา เราจะเห็นภาพข่าวตามสำนักต่างๆ ที่ประชาชนชาวเวเนซุเอลาที่มีสภาพอดอยาก กำลังแย่งชิงอาหาร น้ำ ตลอดจนการปล้นร้านค้าต่างๆ เพื่อนำมาประทังชีวิตให้ตัวเองอยู่รอด ไม่เพียงเท่านั้น ประชาชนยังต้องประสบปัญหาไม่มีไฟฟ้ามานานนับสัปดาห์

คำถามที่ตามมา คือ นโยบายประชานิยม สามารถสร้างความหายนะกับเวเนซุเอลา ซึ่งครั้งหนึ่งถูกพูดถึงในประเทศที่มีสถานะร่ำรวยของโลก บทความนี้เรามาย้อนจุดกำเนิดของเรื่องนี้กัน

ที่มาของนโยบายประชานิยม

ย้อนกลับไปในอดีต เวเนซุเอลา กลายเป็นประเทศที่ร่ำรวยประเทศหนึ่งของโลก จากการมีแหล่งน้ำมันดิบเป็นของตัวเอง จึงทำให้การส่งออกน้ำมันกลายเป็นรายได้หลักของประเทศ และอย่างที่ทราบกันว่ารายได้จากน้ำมันนั้นมหาศาลมากแค่ไหน

เมื่อเวเนซุเอลายกระดับเป็นประเทศที่มีความร่ำรวยทางการเงินแบบมั่งคั่ง รัฐบาลก็มีแนวคิดนโยบายประชานิยมด้วยการนำเงินไปสนับสนุนกับโครงการประชานิยมต่างๆ เช่น การเข้าไปกำหนดราคาสินค้าให้ถูกกว่าตลาดจริง, สร้างบ้านให้ประชาชนในราคาที่ถูกกว่าเพื่อกำจัดคู่แข่งคือภาคเอกชนออกไป, ช่วยเหลือค่าน้ำมัน ไฟฟ้าให้กับประชาชน, แจกอาหารให้ประชาชน ด้วยการนำเข้าสินค้า, แทรกแซงอัตราแลกเปลี่ยนสกุลเงินของประเทศ

เหล่านี้ คือตัวอย่างนโยบายประชานิยม ที่รัฐบาลหวังทำเพื่อเอาใจประชาชน ให้มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น แต่อีกด้านหนึ่งการดำเนินนโยบายประชานิยมกลายเป็นระเบิดเวลาที่รอวันนับถอยหลังสู่ความหายนะของประเทศในที่สุด

วิกฤตน้ำมันโลก

ปี 2014 เกิดวิกฤตน้ำมัน เมื่อราคาตกต่ำส่งผลกระทบไปทั่วโลก และนำมาสู่การขายน้ำมันในราคาที่ขาดทุน ซึ่งเวเนซุเอลารับไปเต็มๆ จากมีรายได้มหาศาลกลับกลายเป็นรายได้ที่ลดลงจากเดิม อีกทั้งสถานการณ์ทางการเมืองที่ดูยังไม่นิ่ง มีความขัดแย้ง และเกิดการออกมาประท้วงของประชาชนตามท้องถนนในที่สุด

ผลกระทบที่เกิดขึ้นทั้งเรื่องในเรื่องการเมือง ปัญหาราคาน้ำมัน นำมาสู่ความตกต่ำสุดขีดของเวเนซุเอลา นโยบายประชานิยมย้อนกลับมาทำร้ายประเทศอย่างโหดร้าย ประชาชนเริ่มแตกแยก เพราะจากเคยมีชีวิตสุขสบาย วันนี้ต้องมาลำบาก

อีกทั้ง ประชาชนถูกแบ่งเป็น “คนรวย” และ “คนไม่มีจะกิน” แม้รัฐบาลจะหาวิธีแก้ต่างๆ แต่ก็ดูเหมือนว่าสายเกินไปแล้ว

ผลกระทบที่ตามมา

เวเนซุเอลาต้องพบกับวิกฤติทางเศรษฐกิจครั้งยิ่งใหญ่ หลังมีเงินเฟ้ออยู่ในระดับขั้นรุนแรง แม้รัฐบาลจะออกพันธบัตร เปลี่ยนสกุลเงินใหม่ เพื่อให้ประชาชนเพียงพอต่อการดำรงชีพ

คนเวเนซุเอลาจำนวนมากได้อพยพไปยังประเทศเปรู และบราซิล หลังต้องประสบกับปัญหาเงินเฟ้อ ซึ่งส่งผลกระทบต่อค่าครองชีพในการดำรงชีวิตที่สูงมาก เพราะสินค้าต่างๆ ในประเทศราคาพุ่งสูงขึ้นอย่างไม่เคยมีมาก่อน

• เนื้อ 1 กิโลกรัม ราคา 9,500,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 1,245.51 บาท
• ไก่น้ำหนัก 2.4 กิโลกรัม มีราคา 14,600,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 1,914.15 บาท
• ข้าวห่อ 1 กิโลกรัม มีราคา 2,500,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 377.77 บาท
• เนย 1 กิโลกรัม มีราคา 7,500,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 983.30 บาท
• กระดาษชำระ 1 ม้วน มีราคา 2,600,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 340.88 บาท
• พาสต้า 1 ห่อ มีราคา 2,500,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 327.77 บาท
• แครอท 1 กิโลกรัม มีราคา 3,000,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 393.32 บาท
• มะเขือเทศ 1 กิโลกกรัม มีราคา 5,000,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 655.53 บาท
• แป้งข้าวโพด 1 กิโลกรัม มีราคา 2,500,000โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 327.77 บาท
• สบู่ 1 ก้อนมีราคา 3,500,000 โบลิวาร์ ซึ่งคิดเป็นเงินไทยประมาณ 458.87 บาท

ที่ผ่านมา รัฐบาลเวเนซุเอลา ตัดสินใจแก้วิกฤติทางเศรษฐกิจในครั้งนี้ด้วยการเปลี่ยนสกุลเงินจากเดิม Bolivar (โบลิวาร์) เป็นสกุลเงินใหม่ที่เรียกว่า "Sovereign Bolivar" พร้อมทั้งเพิ่มค่าแรงขั้นต่ำของประเทศขึ้นอีก 3,000% เพื่อให้ประชาชนมีเงินเพียงพอในการดำรงชีพ อย่างไรก็ตาม กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) ได้

การแก้ปัญหาของรัฐบาลตามที่กล่าวมานั้นจะไม่ช่วยให้สถานการณ์ของประเทศดีขึ้น โดยคาดการณ์ว่าอัตราเงินเฟ้อของเวเนซุเอลาจะพุ่งแตะ 1 ล้านเปอร์เซ็นต์หลังจบปี 2018 

รูปภาพจาก Forex Investor Trader Survivor

ด้วยปัญหาเงินเฟ้อรุนแรงในประเทศเวเนซุเอล่า ทำให้เงินที่เคยมีมูลค่า กลับกลายเป็นเพียงเศษกระดาษใบหนึ่งที่ปลิวว่อนไปทั่วทั้งถนนอย่างไร้คุณค่า