สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย อึ๊งภากรณ์ ทำการสำรวจข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับพฤติกรรมการออมของคนไทยผ่านบัญชีเงินฝากธนาคารกว่า 80 ล้านบัญชีของสถาบันคุ้มครองเงินฝาก พบคนไทย 12.2 ล้านคน มีเงินในบัญชีไม่เกิน 500 บาท

ตามรายงานของธนาคารโลก แม้ว่าคนไทยจะสามารถเข้าถึงบริการเงินฝากผ่าน Mobile money ในสัดส่วนที่สูงเทียบเท่ากับประเทศพัฒนา โดยอยู่ในอันดับที่ 20 ของโลก และอันดับที่ 6 ในเอเชีย แต่สัดส่วนรายได้ของครัวเรือนไทยที่มีแนวโน้มลดลง จึงส่งผลต่อสภาพคล่องของครัวเรือนที่มีเงินไม่เพียงพอรองรับความต้องการในเรื่องค่าใช้จ่าย หรือเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด รวมถึงเงินสำหรับใช้วัยเกษียณ อันเป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้หนี้ครัวเรือนเพิ่มขึ้น

สำหรับงานวิจัย พบข้อเท็จจริง 6 เรื่อง เกี่ยวกับพฤติกรรมการออมของคนไทยผ่านบัญชีเงินฝาก ดังต่อไปนี้

1.เงินฝากมีการกระจุกตัวสูง

ผู้ฝากรายใหญ่สุด 10% มีเงินฝากรวมถึง 93% ของเงินฝากในระบบธนาคารทั้งหมด โดยมักจะกระจุกตัวในชุมชนเมืองของจังหวัดใหญ่ เช่น กรุงเทพฯ และปริมณฑล, เชียงใหม่, นครราชสีมา และสงขลา เป็นต้น

2.คนไทยเกินครึ่งมีเงินฝากในบัญชีน้อย

คนไทย 56.04% มีบัญชีเงินฝากกับธนาคารพาณิชย์ แต่มีเงินในบัญชีน้อย โดยครึ่งหนึ่งของผู้ฝากมีเงินในบัญชีไม่ถึง 3,142 บาท นอกจากนี้ ยังพบอีกว่า ผู้ฝาก 32.8% (12.2 ล้านคน) มีเงินในบัญชีไม่เกิน 500 บาท ซึ่งในจำนวนนั้นมีผู้ฝากถึง 4.7 ล้านคนที่มีเงินในบัญชีไม่ถึง 50 บาท ขณะเดียวกันมีเพียง 0.2% ของผู้ฝากที่มีเงินในบัญชีมากกว่า 10 ล้านบาท

3.เจ้าของบัญชีเงินฝากเป็นผู้หญิงมากกว่า

สัดส่วนของผู้หญิงที่มีบัญชีเงินฝากธนาคารพาณิชย์จะมีสัดส่วนมากกว่าผู้ชาย และผู้หญิงก็มีเงินในบัญชีเงินฝากมากกว่าผู้ชายถึง 2 เท่าในเกือบทุกช่วงอายุ โดยผู้หญิงมีค่าเฉลี่ยเงินฝากต่อรายอยู่ที่ 4,407 บาท สูงกว่าเงินฝากในบัญชีผู้ชายที่มีเงินฝากเฉลี่ยอยู่ที่ 2,524 บาท

4.คนในเมืองกรุงมีบัญชีเงินฝากเยอะที่สุด

คนที่มีบัญชีเงินฝากธนาคารพาณิชย์มากที่สุด คือ กรุงเทพฯ และปริมณฑล ขณะที่ภาคใต้มีบัญชีน้อยที่สุด นอกจากนี้คนภาคอีสานมีเงินฝากในบัญชีธนาคารพาณิชย์น้อยที่สุด ส่วนคนกรุงเทพฯ และปริมณฑลมีเงินฝากสูงสุด

5.คนส่วนใหญ่ฝากเงินไว้ในบัญชีออมทรัพย์

คนไทยมีบัญชีธนาคารพาณิชย์อย่างแพร่หลาย แต่อาจไม่ได้หมายความถึง "การออม" โดยกว่าครึ่งของคนไทยมีบัญชีเงินฝากธนาคารพาณิชย์ และครึ่งหนึ่งของผู้ฝากมีเงินในบัญชีไม่เกิน 3,142.2 บาท

อีกทั้งผู้ฝากเกือบทั้งหมดจะมีบัญชีเงินฝากออมทรัพย์ และผู้ฝาก 88% จะฝากเงินไว้ในบัญชีออมทรัพย์เท่านั้น

6.บัญชีเงินฝากออมทรัพย์ คือบัญชีมหาชน

กลุ่มคนทุกเพศ ทุกวัย ทุกภาคมักจะฝากเงินในบัญชีออมทรัพย์ เฉลี่ย 93.3% ขณะที่บัญชีเงินฝากประจำจะพบในกลุ่มวัยหลังเกษียณ