จากฉบับที่แล้วผมได้พูดถึงหลักการการขยายสาขามีองค์ประกอบหลักในเรื่องการเลือกทำเลที่ตั้ง (Location)แล้ว วันนี้จะพูดถึงองค์ประกอบที่ 2 ในเรื่องของการลงทุนสิ่งที่สำคัญคือ ต้องนำข้อมูลจากแนวคิดของร้านมาเป็นตัวแบบในการประเมินการลงทุน ดังจะได้กล่าวในรายละเอียดต่อไป

2.การลงทุน(Investment)

เมื่อได้พื้นที่เป้าหมายที่จะเป็นทำเลที่ตั้งของสาขาใหม่แล้ว การทำงานภาคสนามในตลาดแห่งใหม่การศึกษาข้อมูลพื้นฐานทางด้านกายภาพทั้งหมด จะทำให้นักวิเคราะห์เกิดความเข้าใจตลาดได้โดยตรงและเก็บรวบรวมข้อมูลที่จำเป็นเพื่อให้การวิจัยเชิงสำรวจของสำนักงาน มีการทำตามหลักการที่ถูกต้องและมีคุณภาพ การทำแผนยุทธศาสตร์ด้านการบริหารด้านการตลาดเป็นหลักในการเริ่มต้นวิเคราะห์และการพัฒนายุทธศาสตร์ที่พร้อมดำเนินการได้ ขึ้นอยู่กับการได้รับข้อมูลที่สำคัญและทันสมัยมากที่สุดเท่าที่หาได้ การประเมินภาคสนาม(Field Evaluation) คำแนะนำสำหรับผู้ประกอบการรายย่อยควรทำการประเมินด้วยตนเองหรือผู้แทนที่เชื่อถือได้ และไม่ควรทำอยู่บนรถ

กล่าวคือผู้สำรวจหรือผู้ประเมินต้องลงเดินสัมผัสพื้นที่ด้วยตัวเองหรือการมีปฏิสัมพันธ์กับคนพื้นที่ร้านค้าต่างๆ เพื่อสอบถามรายละเอียดข้อมูลลึกๆหรือสภาพแวดล้อมอื่นๆจะได้รับประโยชน์และเป็นข้อมูลให้ตัดสินใจ เช่นบางทำเลคนพลุกพล่านมากจนเบียดเสียดกันกิน แต่หลังห้าโมงเย็นคนจะรีบออกนอกพื้นที่และเสาร์อาทิตย์หรือวันหยุดก็แทบจะหยุดร้านเลยมีคนน้อยมากร้านก็จะเงียบขายได้เพียงมื้อเดียว ซึ่งจุดสำคัญของธุรกิจร้านอาหารที่จะอยู่ได้มีกำไรต้องทำรายได้หลักที่มื้อเย็นเป็นช่วงเวลาบริการที่ยาวกว่า ค่าเฉลี่ยการใช้จ่ายของลูกค้าต่อมื้อต่อคนที่สูงกว่า สำหรับมื้อกลางวันหากขายดีก็เพียงทำให้ร้านอยู่ได้เท่านั้น

นำข้อมูลที่เก็บได้ทั้งหลายมาประมวลตามหลักการศึกษาความเป็นไปได้ เริ่มจากการวางคอนเซ็ปต์ของร้านโดยองค์รวมสมบูรณ์แบที่สะเด็ดน้ำหรือได้รับความเห็นชอบของผู้เกี่ยวข้องทุกคน เมื่อเป็นที่ตกลงแล้วจะต้องทำพิมพ์เขียวมาประเมินลงรายละเอียดโดยแบ่งออกเป็นหลักๆ ได้ดังนี้ คือ

1.การก่อสร้าง การออกแบบตกแต่ง(Design) แผนผังการทำงาน(Layout)

2.งานระบบ ไฟฟ้า ประปา ไอเย็น ระบายอากาศ ระบายน้ำเสีย เป็นต้น

3.งานตกแต่งบิ้วอิน เฟอร์นิเจอร์

4.อุปกรณ์ เครื่องจักร เครื่องมือ

ทั้งหมดนี้เป็นการลงทุนที่ต้องจ่ายออกไปแล้วไม่ได้รับคืน แต่คุณจะได้รับการคืนทุนจากผลประกอบการทีเป็นไปตามเป้าหมายและระยะเวลาที่กำหนดไว้ มันเป็นการซื้ออนาคตจากความคิดการวางแผนของเราเอง ฉะนั้นคำแนะนำของผมคือ เราจะต้องมีแผนการศึกษาความป็นไปได้อย่างละเอียดรอบคอบมากที่สุด

บ่อยครั้งที่มีการเลือกทำเลแล้วแต่ต้องยกเลิกหรืองดการลงทุนเปิดร้านใหม่ เพราะเมื่อได้ทำการศึกษาความเป็นไปได้ประเมินแล้วผลประกอบการไม่คุ้มค่ากับการลงทุนและมีโอกาสขาดทุนเสียหายได้จึงต้องยกเลิกและหาพื้นที่ใหม่ต่อไป กระบวนการทำงานในส่วนนี้ไม่ง่าย ผมขอเสนอให้เจ้าของผู้ประกอบการลงมาดูแลเองและมีผู้เชี่ยวชาญเป็นที่ปรึกษาที่มีทักษะเชิงกลยุทธ์ 4 ด้านคือ

1.ด้านพัฒนาธุรกิจ

2.ด้านการตลาด

3.การบริหารเครือข่าย

4.ด้านการเงิน

อีกทั้งความพร้อมทางด้านเงินลงทุน และสิ่งสำคัญที่นักธุรกิจในยุคปัจจุบันต้องคำนึงถึงอย่างมากคือ วิจารณญาณของผู้บริหารเป็นสิ่งที่สำคัญในการตัดสินใจให้เป็นไปตามแผนงาน ต้องพิจารณาให้ดี มีความรอบคอบทั้งข้อมูลภายในและภายนอก เลือกเวลาที่เหมาะสม มีความพร้อมอย่างแท้จริง แม้แต่การลงทุนในร้านขนาดเล็กหรือใหญ่เงินทุนหลักหมื่นหลักแสนก็มีความสำคัญ ไม่ควรละเลยในการทำแผนการศึกษาความเป็นไปได้

ปัญหาที่มักเกิด...

การทำลักษณะของโครงการเป็นไปอย่างเร่งรีบ เหตุผลที่ทำให้โครงการให้บริการอาหารที่นำเสนอถูกละทิ้งประกอบด้วย สถานที่ตั้งไม่เหมาะสมหรือมีการแข่งขันที่มากเกินปกติ การรับรู้ถึงความเปลี่ยนแปลงในตลาด ฐานะทางการเงินที่ไม่เพียงพอ ประสิทธิภาพในการกำไรไม่เพียงพอ ในบางโอกาส การศึกษาความเป็นไปได้จะแสดงถึงพื้นที่ๆจำเป็นต้องเปลี่ยนเพื่อทำให้โครงการเป็นที่ยอมรับของนักลงทุน เป็นการยากที่จะนำเสนอรูปแบบที่เจาะจงสำหรับการดำเนินการศึกษาความเป็นไปได้เพราะมีความแตกต่างของประเภทของโครงการรูปแบบให้บริการอาหารที่ดำเนินการ เช่นร้านชาบู ฟ้าดฟู้ด ร้านเบเกอรี่ไอศกรีม เป็นต้น

การศึกษาความเป็นไปได้แต่ละครั้งจะสะท้อนถึงการวิเคราะห์ความต้องการพิเศษของโครงการภายใต้การพิจารณา การลงทุนที่สูงเกินไปทำให้เกิดความเสี่ยง ต่อความสำเร็จหรือความผิดพลาดที่อาจเป็นผลกระทบจากการพัฒนายุทธศาสตร์ที่พร้อมดำเนินการ ที่มีพื้นฐานจากการคิดวางแผนในสำนักงานเพียงอย่างเดียวคือ การประเมินต้องใกล้เคียงความจริงมากที่สุด ทั้งนี้อยู่ที่ข้อมูล การวิเคระห์และประสบการณ์ การเทียบเคียง ตลอดจนการตัดสินใจ จากข้อมูลการศึกษาความเป็นไปได้

โดยหลักการแล้วการเปิดสาขาใหม่ หากนับในเชิงตุณภาพ ต้องประสบความสำเร็จทุกสาขา โดยเฉพาะ SMEs รายย่อยพลาดไม่ได้เลย แต่ถ้าเป็นองค์กรระดับกลางถึงระดับใหญ่ ถ้าไม่สำเร็จคิดในเชิงปริมาณต้องไม่เกินร้อยละ 20 หมายความว่าถ้าปีนี้เปิดไป 10 สาขา ร้านที่ขาดทุนต้องไม่เกิน 2 สาขา สำหรับผู้ประกอบการรายย่อย ผมแนะนำให้เปิดที่ละสาขาอย่ารีบเร่งเปิด เพราะโอกาสเสี่ยงล้มเหลวจะสูงขึ้น ในลักษณะเดียวกันธุรกิจแฟรนไชส์ก็คล้ายคลึงกันแต่ต้องรอบคอบและเข้มงวดยิ่งกว่า เนื่องจากเป็นการลงทุนของแฟรนไชส์ซี หากล้มเหลวจะมีปัญหาตามาอีกมากมาย

โดยเฉพาะอย่างยิ่งแฟรนไชส์ซอร์ที่มีระบบการสำรวจและอนุมัติการเปิดร้านให้กับแฟรนไชส์ซี ทำให้แฟรนไชส์ซีวางใจและเชื่อมั่นว่าต้องสำเร็จ อันนี้ผมขอแนะนำเพื่อนร่วมอาชีพทุกท่าน เวลาท่านไปขายแฟรนไชส์ต้องนำเสนอถึงความเชี่ยวชาญ ความรู้ประสบการณ์ ตำนานการทำธุรกิจ แต่ไม่รับประกัน "ความสำเร็จทุกกรณี

หลักการศึกษาความเป็นไปได้เบื้องต้นจะประกอบด้วย ยอดขายที่ประมาณการ ต้นทุน ค่าใช้จ่ายพยากรณ์ที่เป็นได้หรือใกล้เคียงข้อเท็จจริงที่สุด จากประสบการณ์ ข้อมูลที่เป็นตัวแปลสำคัญคือการพยากรณ์ยอดขายที่ไม่ตรง ด้วยหลายสาเหตุ เช่นกลุ่มเป้าหมายไม่ตรง ข้อมูลพฤติกรรมลูกค้าผิดพลาด กำลังไม่พอ เป็นต้น

กำไรหรือค่าใช้จ่ายในเรื่องพนักงาน ค่าเช่าสถานที่ แรงงานท้องถิ่นที่หาได้ ความสามารถของแรงงาน อายุ และบุคลากรที่เหมาะกับคอนเซ็ปของร้าน เทคนิคที่ใช้ในการวิเคราะห์สถานที่สำหรับการทำการให้บริการอาหารเปลี่ยนแปลงได้ง่ายมาก จึงต้องให้ความระมัดระวังอย่างมากในอนาคตมีความโน้มเอียงไปทางที่จะใหญ่ขึ้น การแก้ไขปัญหาเรื่องการเลือกสถานที่อย่างถูกต้องสามารถแก้ได้โดยการวิเคราะห์การลงทุนอย่างลึกซึ้งของปัจจัยหลักที่เกี่ยวข้องของผู้บริหาร

ผมจะอธิบายหลักการทำแผนการศึกษาความเป็นไปได้ติดตามได้ในฉบับต่อไปครับ

ดร.วิชัย เจริญธรรมานนท์

10 มิถุนายน 2564

[email protected]